Ontwateringsinstallatie AMORAS, België
Verontreinigde havensedimenten valoriseren
AMORAS – het letterwoord voor Antwerpse Mechanische Ontwatering, Recyclage en Applicatie van Slib – is een investering van de Vlaamse overheid en het Gemeentelijk Havenbedrijf Antwerpen. Het project biedt een oplossing voor de berging en verwerking van onderhoudsbaggerslib van de Antwerpse havendokken. Sinds 2011 verwerkt de ontwateringsinstallatie jaarlijks 450.000 ton droge stof tot filterkoeken. De tijdelijke handelsvereniging SeReAnt – waarvan Jan De Nul en DEME deel uitmaken – exploiteert de installatie.
Onder de categorie onderhoudsbaggerspecie valt ook de meest vervuilde variant baggerslib – Tributyltin, of kortweg TBT-specie. Daar was tot nu toe nog geen verwerkingsproces voor.
Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken:
Na jarenlang onderzoek is er nu eindelijk een oplossing voor deze historische vervuiling. Dit is een wereldwijde primeur én een mijlpaal voor Vlaanderen en de haven van Antwerpen. We verwijderen het meest vervuilde slib uit de dokken. Daardoor zal de waterkwaliteit substantieel verbeteren.
Yi-Bin Shan, afdelingshoofd Maritieme Toegang van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken:
Eén type slib konden we nog niet verwerken: slib met verhoogde organotinconcentraties of Tributyltin. TBT werd vanaf de jaren 70 wereldwijd gebruikt in scheepsverf om de begroeiing van mosselen en algen op scheepsrompen te voorkomen, maar is sinds 2003 verboden. Het product is schadelijk voor het milieu en breekt moeilijk af. Het slib heeft al die jaren TBT opgeslagen en geeft die verontreiniging ook geleidelijk weer vrij.
Jacques Vandermeiren, CEO van Port of Antwerp:
Samen met Universiteit Antwerpen onderzochten we al enkele jaren hoe we TBT uit de haven konden krijgen. We zijn trots dat we deze historische vervuiling eindelijk kunnen aanpakken. Momenteel scoort de waterkwaliteit in de havendokken onder de Europese norm. Met dit project zal die sterk verbeteren.
AMORAS in cijfers
Wist je dat?
- De baggerportiek boven de indikvijvers vormt de blikvanger van het project. De portiek is 24 meter hoog, 300 ton zwaar en overspant een lengte van 173 meter. De ingedikte baggerspecie wordt via deze portiek met twee baggerpompen overgepompt naar de ontwateringshal.
- AMORAS zoekt volop naar oplossingen om de droge stof die wordt bekomen uit niet-vervuild ontwaterd slib te hergebruiken in nuttige toepassingen. Er zijn verschillende pistes, maar vooral de betonindustrie toont interesse in de filterkoeken.
- Met het AMORAS-project is de haven van Antwerpen de enige haven ter wereld die vervuild slib verwijdert én duurzaam verwerkt.
AMORAS in detail
De totale hoeveelheid vervuild slib in de haven van Antwerpen behandelen, is een werk van lange adem. In 2018 werd een proefproject opgestart om vervuild baggerslib te verwerken in AMORAS. Dit bracht de impact op de installatie en eventuele risico’s in kaart.
De overeenkomst houdt in om 800.000 m³ slib uit de havendokken te verwijderen en te verwerken tot 500.000 ton filterkoeken. Hiervoor wordt eerst het slib verwijdert dat de nautische toegang hindert. De ergste TBT-hotspots worden ook onder handen genomen. Pas daarna worden andere zones in de haven behandeld.
Het proces start bij de vervuilde TBT-specie te baggeren in de haven. Met een 15 m³ grote milieugrijper wordt de verspreiding van de verontreiniging in het omliggende water vermeden. Het baggerslib wordt in 2.400 m³ grote transportbakken naar de verwerkingsinstallatie van AMORAS gebracht. SeReAnt zuigt het slib uit de transportbakken en pompt deze naar de verwerkingsinstallatie. Hier worden grof vuil en zand verwijderd. Het afvalwater wordt via een waterzuiveringsinstallatie behandeld. Bij TBT-slib wordt het nog eens gezuiverd door actief kool. Daarna vloeit het water terug naar de dokken. Het slib wordt vervolgens verwerkt tot een droog eindproduct – filterkoeken die veilig worden op de bergingslocatie. De site heeft een capaciteit van 14 miljoen kubieke meter, goed om nog 30 jaar ontwaterde specie op te slaan.
