Wegwerkzaamheden voor de natuur
Lommel en Oudsbergen, België
Wist je dat in België gemiddeld om de 300 meter een wild dier een weg op zijn route tegenkomt? Niet verwonderlijk, want België heeft - na Malta - het dichtste wegennet van Europa. Voeg daar de hoge bevolkingsdichtheid, de typische lintbebouwing en een complex netwerk van spoor- en waterwegen aan toe, en het is duidelijk waarom veel habitat voor fauna en flora verloren is gegaan of is opgedeeld in steeds kleiner wordende, geïsoleerde stukken. Daarbovenop sterven jaarlijks ongeveer vijf miljoen dieren op Vlaamse wegen.
Habitats herverbinden
Om onze wilde dieren te beschermen, moeten we ervoor zorgen dat hun leefgebieden weer met elkaar verbonden worden. Dit proces, defragmentatie, geeft de wilde soorten meer leefruimte. Hierdoor kunnen ze zich vrij bewegen en hebben ze gemakkelijker toegang tot voedsel en beschutting, terwijl ook de kans op verkeersongelukken afneemt. Dit alles kan helpen om de biodiversiteit te vergroten en de gezondheid van ecosystemen te verbeteren. Door een netwerk van onderling verbonden habitats te creëren, kunnen soorten zich bovendien gemakkelijker aanpassen aan klimaatverandering en andere milieudruk.
Defragmentatiemaatregelen omvatten:
Ecoducten
Ecovalleien
Amfibietunnels
Boombruggen
Vistrappen
Hopovers
Vlaanderen is klaar om ruimte terug te geven aan de natuur
Om het ontsnipperingsproces te stimuleren, lanceerde de Vlaamse overheid in 2020 een meerjarenprogramma: het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO). In zijn ontsnipperingsdatabank verzamelt het VAPEO alle gekende knelpunten langs gewestwegen en snelwegen. Tot eind 2024 zullen 15 van deze knelpunten prioriteit krijgen. Daaronder zijn twee gewestwegen in Limburg, bij Lommel en Oudsbergen, waar we twee ontsnipperingsconstructies bouwen. Voor het ontwerp ervan hebben we samengewerkt met adviesbureau Sweco Belgium.
We bouwen een ecoduct in Lommel...
In Lommel verbinden we de natuur aan weerszijden van de gewestweg N71 opnieuw door de bouw van een ecoduct. Het ecoduct 'Waaltjesbos' is een integrale brugconstructie van 60 meter breed over de weg. Het ecoduct wordt voorzien van een natte zone, een droge zone en een overgangszone. Dit is ecologisch gezien de beste manier om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk soorten er gebruik van kunnen en zullen maken. De bovenkant van het brugdek en de hellingen die er naartoe leiden, worden ecologisch ingericht, zodat de juiste habitat ontstaat voor de gewenste soorten. Hoewel de doelsoorten klein zijn zoals slangen, kikkers en sprinkhanen, zullen ook grotere soorten zoals wolven, everzwijnen, herten en vossen de oversteekplaats gebruiken.
Eind 2023 staken de Vlaamse ministers van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters en van Leefmilieu Zuhal Demir samen de schop in de grond voor het ecoduct Waaltjesbos.
... en een ecovallei in Oudsbergen
Precies twee maanden nadat beide ministers het startsein gaven voor de aanleg van het ecoduct Waaltjesbos in Lommel, zetten ze begin februari 2024 ook samen de schop in de grond voor de ecovallei in Oudsbergen.
Het 65 meter brede ecodal moet de natuur aan weerszijden van de N76 weer met elkaar verbinden. De weg komt op pijlers te staan, zodat het landschap er onderdoor kan. De ecogrids die in 2021 langs de weg geplaatst werden, sluiten aan beide kanten aan op de ecovallei. Zo vinden dieren veilig hun weg naar de oversteekplaats. Tot slot zijn de hellingen van de vallei naar het zuiden gericht. Dit creëert een warm microklimaat dat ideaal is voor de lokale flora en fauna.
Wij zijn verantwoordelijk voor het ontwerp, de vergunningverlening en de bouw van de ecopassages en worden bijgestaan door ingenieursbureau Sweco. De werkzaamheden zullen ongeveer anderhalf jaar duren. In de zomer van 2025 kunnen we de ecovallei overdragen aan de natuur.
