Vandaag bestaat het knooppunt van de Ring rond Brussel met de A201 – de autoweg tussen Brussel en de nationale luchthaven – uit verschillende bruggen over de R0. Die nemen veel plaats in en hinderen zo uitwisseling van het verkeer op de R0 met de E19 en de Henneaulaan. In 2020 besliste de Vlaamse regering dat het knooppunt plaats zou ruimen voor een compactere oplossing die de verkeersveiligheid en leefbaarheid voor de omliggende wijken verbetert. Met het aanduiden van SPI.R0 – een aannemersconsortium bestaande uit Jan De Nul, Willemen Groep en Aclagro – als voorkeursbieder kregen de plannen concrete vorm. Dat resulteerde rond de jaarwisseling in een omgevingsvergunningsaanvraag. De regering heeft die aanvraag nu goedgekeurd.
Unieke verkeerswisselaar
De essentie van de plannen is de bouw van één nieuwe brug over de R0. Op die brug komt één kruispunt met verkeerslichten waarop alle op- en afritten samenkomen. In het vakjargon heet een dergelijk kruispunt een Single Point Interchange of SPI. De verkeerslichten op zo’n kruispunt wikkelen de verkeersdoorstroming in drie fasen af. Dat kan omdat alle linksaf slaande bewegingen voor beide richtingen tegelijkertijd worden uitgevoerd. Zo’n aanpak is uniek in ons land. De werking van een SPI is grondig geanalyseerd in verschillende verkeerssimulaties. Daaruit blijkt dat de globale reistijd in de regio zowel in de ochtend- als avondspits lager zal liggen.
Ruimte voor de rivier Woluwe
Het nieuwe verkeersknooppunt zal merkbaar compacter zijn dan de bestaande turbine fly-over. Die ruimte wordt teruggegeven aan de natuur en de bewoners van Diegem en Diegem-Lo. Het vrijgekomen terrein wordt ingericht als een buurtpark waar de bewoners en de medewerkers van de bedrijventerreinen terecht kunnen voor sport en ontspanning. De Woluwe zal opnieuw als open stroom door het gebied meanderen. Dankzij die meandering en de aanleg van bufferbekkens kan het parkgebied zo’n 88.000m³ regenwater bufferen. Dat moet een oplossing bieden voor de frequente wateroverlast in Machelen. De waterloop vormt verder een natuurlijk grens tussen de publiek toegankelijke zones van het park en de delen voorbehouden voor fauna en flora. Binnen het project worden orchideeën en beschermde graslanden herbestemd en is er ruimte voor onder meer de eikelmuis.
Link in fietsinfrastructuur
In de groenblauwe parkvallei rond de Single Point Interchange zorgt SPI.R0 ook voor de link tussen verschillende fietsinfrastructuren, meer bepaald de FR20, F3 en F201. Daarnaast komt er een nieuwe trage fiets- en wandelverbinding tussen Diegem en Diegem-Lo.
Aan de rand van het luchthaventerrein vervolledigt het consortium het Ringtrambustracé vanaf de Woluwelaan tot aan parking 58. Tot slot werkt de aannemer ook nog in de zone Zaventem. Daar wordt de rotonde Strabet omgevormd tot een turborotonde om een betere verkeersdoorstroming te verzekeren en komen er aanpassingen aan de Vilvoordelaan, de Toekomststraat, Bosstraat en Tuinwijkstraat om trage verbindingen met de fietsinfrastructuur te maken.
Naast het ontwerpen, bouwen en financieren van het nieuwe verkeerscomplex zal SPI.R0 ook 30 jaar lang instaan voor het onderhoud van de volledige infrastructuur.